تحلیل واژه نامه ها و اصطلاحنامه های پیوسته در حوزۀ مدیریت اسناد و آرشیو

هدف: واژه نامه ها و اصطلاحنامه ها در حوزۀ مطالعات آرشیوی و در میان آرشیویست ها نقش کمتری ایفا کرده است. بدین معنا که منبع رسمی که آرشیویست ها جهت تعیین معانی دقیق واژگان مورد نظر خود در متون آرشیوی از آن بهره بگیرند به زبان فارسی وجود نداشته و شمار واژه نامه ها و اصطلاحنامه های انگلیسی زبان نیز انگشت شمار است. مقالۀ حاضر، در نظر دارد ضمن مرور کلی بر پژوهش های انجام شده در حوزۀ اصطلاحنامه ها و واژه نامه های تحت وب، به معرفی برخی از واژه نامه ها و اصطلاحنامه های پیوسته و تحت وب مرتبط با حوزۀ آرشیو بپردازد. روش گردآوری و تحلیل داده ها: شیوۀ گردآوری داده ها، که شامل واژه ها و اصطلاحنامه های آرشیوی تحت وب هستند، از طریق بررسی متون و نیز جستجو در موتورهای کاوش و راهنماهای اینترنتی انجام شده است. یافته ها: بررسی ها نشان داد که در داخل کشور، واژه نامه و اصطلاحنامۀ آرشیوی در قالب های چاپی و الکترونیکی وجود ندارد. واژه نامه ها و اصطلاحنامه های تحت وب که در این مقاله یافته شده اند، عمدتاً توسط دانشگاه ها، انجمن های علمی آرشیوی و مراکز تولید نرم افزارهای آرشیوی تهیه و ارائه شده اند. تعدادی از این واژه نامه ها و اصطلاحنامه ها امکان جستجوی عبارتی و الفبایی را دارا هستند و برخی دیگر، دارای واژگان محدود و بدون قابلیت جستجو هستند. لیکن در هر دو گروه، برای عبارات تخصصی، توضیحات و توصیفات جامع ارائه شده است. نتیجه گیری: متخصصان حوزۀ آرشیو در داخل کشور می توانند با بررسی واژه نامه ها و اصطلاحنامه های معرفی شده در این مقاله، عملکرد و کارایی آن ها را مورد ارزیابی قرار دهند، مناسب ترین این منابع را برگزینند و بر مبنای آن، الگوی بومی شدۀ واژه نامه ها و اصطلاحنامه های آرشیوی به زبان فارسی را تدوین نمایند. این واژه نامه یا اصطلاحنامۀ آرشیوی به زبان فارسی را می توان با بهره گیری از فناوری های نوین وبی، به صورت پیوسته در اختیار آرشیویست های مراکز آرشیوی و پژوهشگران این حوزه قرار داد.